Sovtaj kavramı sigortalanan malları kapsar, ancak uygulamada bu kavramın en çok kullanıldığı yer ulaşım araçlarıdır. Kelime anlamı “kurtarma” olan sovtaj, hasar gören malın ya da hasar görmemiş bölümlerinin sigortalının onayı alınarak satılmasını sağlayan bir uygulamadır.
Sigorta firmaları kaza ya da hırsızlık gibi beklenmeyen durumlara karşı mal sahibini koruma altına alır.
Aracınızla kaza yaptığınızda oluşacak maddi kayıpları karşılamak üzere araç üzerinde hak sahibi olmak suretiyle, aracın hasarlı veya hasarlı olmayan kısımlarını satmaya yönelik hukuki uygulamalar sovtaj olarak bilinmektedir.
Sovtaj bedeli nedir? Daha çok kasko sigortalarında karşılaşan bir terim olan sovtaj bedeli, aracın zarar görmeyen kısmının satılarak gelir haline dönüştürülmesini sağlar. Oluşan gelir tazminat ödemesinden düşülmektedir.
SOVTAJ BEDELİ NASIL HESAPLANIR?
Sovtaj bedeli, ekspertiz tarafından belirlenmektedir. Kaza sonunda aracınız perte çıkabilir. Ekspertiz raporunda aracın pert halinin piyasa değeri, tamirattan sonra alacağı değerden daha yüksek çıkabilir ya da tamirat bedeli aracın pert halinin değerini aşabilir.
Bu durumda sigortalı araç sahibi, aracın hasarlı kısmının yani hurda kısmının kime kalacağı konusunda seçim yapabilir.
Sigortalı kişi aracın hurdasını almak isterse, tazminat miktarından araç sovtaj bedeli hesaplaması yapılır. Sovtaj bedeli hesaplandıktan sonra araç sahibine sigorta firması ödeme yapar.
Örnek verecek olursak; 100 bin TL değerinde kasko sigortası olan bir aracınız var ve bu araçla büyük bir kaza yaşadınız. Bu kazadan sonra sigorta firmanız size 100 bin TL’yi vermek zorundadır. Fakat bu ödemeyi yaparsa aracın satış dahil tüm haklarını kendi üstüne geçirecektir.
Aracın tüm hakları sigorta şirketine geçince satış yapma hakkını da kazanmış olacaktır. Dolayısıyla bu satıştan elde edilecek gelir olan sovtaj bedeli de doğrudan sigorta firmasına gidecektir.
Araç sahibi aracının hurdaya dönen kısmını sigorta firmasına devretmek istemezse bu durumda ekspertiz gelir ve sovtaj bedelini hesaplar. Aracın sovtaj bedeli 10 bin TL tutarsa bu miktarın tamamı toplam tazminattan mahsup edilir ve sigortalıya verilir.
Sovtaj sürecini kısaca şu şekilde sıralayabiliriz;
- Tescilli aracınızla büyük bir kaza yapınca uğradığınız maddi zararın boyutunu belirlemek için sigorta şirketi bilirkişi gönderir.
- Bilirkişi detaylı bir inceleme yapar ve araçtaki hasar oranını belirleyerek ekspertiz raporu hazırlar.
- Raporda aracın perte çıktığı belirtilirse kaza gününe ait rayiç bedeli hesaplanır.
- Aracın rayiç bedelini ödemekle yükümlü olan sigorta şirketi zarara uğramamak için ödeme yaptığı tutarın bir kısmını geri alabilmek için sovtaj hakkını devreye sokar. Bu sebeple pert aracın tamamını veya perte çıkan aracın kullanılabilir kısımlarını açık artırma yoluyla satışa çıkarır. Pert araçların ihale sürecinin tamamıyla sigorta firması ilgilenir.
- Bu sayede sigorta firması ödediği tazminatın bir kısmını sovtaj yoluyla geri alır. Aracın zarar görmeyen kısımları ise geri dönüşüme giderek tekrar kullanılabilmesi sağlanır.
HURDAYA ÇIKAN ARAÇLARDA SOVTAJ BEDELİ
Sovtaj bedelinin alınabilmesi için aracın muhakkak perte çıkması ve bu durumun eksper raporuyla onaylanması gerekmektedir. Hurdaya çıkan araçlarda sovtaj bedeli alınamaz. Hurda ile pert araç aynı değildir. Pert araçların trafik tescil kayıtları silinmezse sigorta firması alım satım yapabilir.
Pert araçların trafik tescil kayıtlarını sigorta firması ya da araç sahibi sildirebilir. Fakat hurdaya çıkan araçların trafik tescil kayıtlarının silinmesi yasal olarak mecburidir ve yapılacak işlemlerde ne sigorta firması ne de araç sahibi söz sahibidir.
Sigorta şirketleri sovtaj yoluyla hem gelir kazanırlar hem de geri dönüşüme büyük bir katkı sağlarlar. Hasarlı malların hurdacılara satılarak yeniden dönüşüme girmeleri ülke ekonomisine faydalı olduğu gibi sigorta firmasının zararlarını da büyük ölçüde karşılar.
E-SOVTAJ NEDİR?
E Sovtaj: Ülkemizde hasarlı araçların internet üzerinden açık veya kapalı teklif usul yoluyla satılmasını sağlayan platformdur. Araç alım satımı yapabilmek için e-sovtaj.com.tr sisteme üye olmak gereklidir. Siteye üye olurken isim, soy isim, cep telefonu, mail adresi ve il bilgilerinin girilmesi gerekmektedir. Üyelik açmadıysanız sistem hakkında bilgi almak için 0 216 999 18 88 numaralı telefonu arayabilirsiniz.
Sonuç olarak sovtaj yoluyla, kaskosu yapılan araçlarda perte çıkan aracın hurda olmayan kısımlarının satılması ve gelir haline dönüştürülmesini sağlanmaktadır. Sovtaj, geri dönüşüm yoluyla ülke ekonomisine, satıştan elde edilen gelir sayesinde de sigorta firmalarına faydalı olmaktadır. Araç sahibi ise aldığı tazminat sayesinde uğradığı maddi hasarı geri alır.